گردشگری ایران

آتشکده دستجرد

روستای دستجرد ، در غرب شهرستان اصفهان در بخش جرقویه علیا قرار گرفته است.

چشمه‌ ی دستجرد یکی از پر آب‌ ترین و شگفت‌ انگیزترین چشمه‌ های کویر میانی ایران در شمال شهر حسن‌ آباد است که بین روستای دستجرد و حسن‌ آباد قرار دارد. این چشمه از زیر تپه‌ ای صخره‌ ای که بر فراز آن آتشکده‌ ای به نام آتشکده دستجرد، جاری می‌ باشد.

نویسنده‌ ی کتاب ارزشمند گرکویه، وجود محلی در سیستان به نام گرکویه و آتشکده‌ ای به نام آتشکده‌ ی گرکویه را در سیستان یکی از رازهای سربه‌ مهر این دو محل می‌داند(صفحه ۹۶ کتاب گرکویه).

این چشمه دارای آب شیرین و گوارا با آبدهی نزدیک به پنجاه لیتر در ثانیه، کشتزارهای دستجرد، کمال‌ آباد و حسن‌ آباد را سیراب نموده و قبل از لوله‌ کشی آب شیرین کوهرنگ به منطقه از آن برای آشامیدن نیز استفاده می‌ شده است.

آتشکده‌ ها در حقیقت نمادی از دین زرتشت ـ آیین مردم ایران باستان ـ می‌ باشد. دوره‌ ی هخامنشیان تقریبا آغاز دین‌ داری به شیوه‌ ی زرتشت بوده است و پس‌ از آن در دوره‌ ی اشکانیان فرهنگ زرتشت رونق گرفت. در دوره‌ ی ساسانیان وارد حکومت گردید و موبدان (روحانیون زرتشتی) جایگاه والایی در حکومت یافتند.

در آیین زرتشت چهارعنصر آب، باد، خاک و آتش از تقدس خاصی برخوردار است و جهان همیشه محل جنگ نیرو های اهریمنی و اهورایی می‌ باشد.

یکی از این الهه‌ ها آناهیتا است که بانوی آب‌ های روان می‌ باشد و آدمیان در کنار چشمه‌ های جوشان به پرستش اهورا مزدا می‌ پردازند. لذا کنار چشمه‌ ها را برای ساخت پرستشگاه‌ ها و آتشگاه‌ ها برگزیدند. بالاخره ظلم و ستم شاهان ساسانی و اختیارات بیش‌ از اندازه موبدان زرتشتی، مالیات‌ های سنگین و جنگ‌ های بی‌ حاصل زمینه‌ ی نارضایتی مردم را به دنبال داشت و مردم ایران به دنبال راهی برای نجات از این وضعیت نابسامان می‌ گشتند.

با ظهور اسلام و تأکید آن به برادری، عدالت و مساوات، مردم ایران قبلا به این آیین گرایش یافتند و اعراب جهت سرعت بخشیدن به این امر اقدام به تغییر کاربری آتشکده‌ ها کردند و آتشکده‌ های بزرگ را به مسجد تبدیل می‌ کردند. لذا موبدان زرتشتی برای جلو گیری از تخریب این آثار به آن‌ ها رنگ اسلامی دادند کما اینکه مقبره‌ ی کوروش هخامنشی را به نام مقبره‌ ی مادر سلیمان معرفی کردند تا از تخریب آن توسط اعراب جلو گیری شود.لذا می‌ توان حدس زد که ساخت بنای مسجد گونه‌ ای که در کنار آتشگاه منطقه ما وجود دارد و این اعتقاد که این مکان محل عبور یک شخصیت عرفانی بوده که از برکت وجود او چشمه جاری‌ شده است و معرفی آن به‌عنوان «جا پا حضرت» دلایلی می‌باشد که زرتشتیان بتوانند به‌ وسیله آتشکده دستجرد را حفظ نمایند و آیین‌ های خود را بجای آورند.

به‌ هرحال بخشی از تاریخ را باید در افسانه‌ ها و اعتقادات گذشته مردم جستجو کرد؛ چراکه افسانه‌ ها در بطن خود حقیقتی داشته‌ اند اما در اثر اختلاط با خرافات و باورهای مختلف، به‌ صورت افسانه‌ های غیرقابل‌ باور درآمده‌اند.

نویسنده مطلب فوق: علی جمشیدی

 

منبع: www.varzanehsaba.ir

 

آتشکده دستجرد

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *