گردشگری ایران

اینترنت؛ فرصتی برای انتخاب آگاهانه مقصد

اینترنت؛ فرصتی برای انتخاب آگاهانه مقصد

 

روزگاری بود که جهان را تنها از خلال گفته های جهانگردان می شد ترسیم کرد. در آن روزگار، جهانگردان سرزمین ها را از دریچه نگاه خویش برای مشتاقان ترسیم می کردند و تصاویری گاه رمزآلود و مخدوش بر مبنای برداشت و درک خود از جهان می ساختند.

سال ها بعد، گرچه دوربین عکاسی اختراع شد، اما همچنان عکس ها در اندازه محدود و در اختیار بخشی از افراد قرار داشت و عامه مردم از درک آنچه در زمین جریان داشت، بی خبر بودند. رشد تکنولوژی اسباب دیگری را نیز به میان جوامع کشاند، اما تا ظهور اینترنت هیچ یک از این ابزارها نتوانستند آن نقش فراگیری و اطلاع رسانی را فراهم کنند. به مدد این تکنولوژی بود که سفر به دور جهان نه در ۸۰ روز که حتی در ۸ دقیقه نیز ممکن شد و گردشگر علاقه مند، از پشت میز به شگفت انگیزترین مناطق نیز سرک کشید و توانست دقیقه به دقیقه گوشه ای از سیاره خویش را ببیند؛ چنین امکانی برای بسیاری از موسسه ها و آژانس های گردشگری، فرصتی فراهم آورد تا بتوانند مقاصد گردشگری خود را به علاقه مندان عرضه کنند و کسب وکار خود را رونق بخشند، اما آیا در ایران نیز از اینترنت چنان که همسایگان و سایر کشورها بهره می گیرند، استفاده می شود یا ما همچنان بر ابزارهای سنتی برای جذب گردشگر تکیه کرده ایم؟ برای پاسخ به این پرسش، با دکتر نسترن حاجی حیدری عضو هیات علمی دانشگاه تهران و متخصص در زمینه تجارت الکترونیک به گفت وگو نشستیم؛ از او درباره گردشگری الکترونیکی در عصر امروز و تاکید بر استفاده از فناوری اطلاعات برای بهبود صنعت گردشگری در ایران پرسیدیم.

• کاربردهای مختلف IT در گردشگری چیست و چگونه می توان از این ابزار برای رونق این صنعت بهره برد؟

کاربرد مهمی که فناوری اطلاعات می تواند در گردشگری داشته باشد در مرحله نخست معرفی جاذبه های گردشگری است. به این ترتیب که فناوری اطلاعات می تواند در برند مقصد تاثیر گذار باشد و گردشگران را برای بازدید از جاذبه ها دعوت کند. برای مثال، جاذبه های ایران اغلب برای گردشگران خارجی شناخته شده نیست؛ حتی بدتر از آن در داخل کشور نیز مردم جاذبه های گردشگری ایران را به درستی نمی شناسند. چنین ناآگاهی سبب شده است مقصد ساکنان تهران شمال کشور باشد و در هر تعطیلات ما شاهد حجم بالای مسافر به این منطقه و بروز مشکلات ناشی از آن باشیم. این در حالی است که معرفی جاذبه های طبیعی و تاریخی در عصر جدید به راحتی قابل انتقال و نمایش است و شناساندن جاذبه های گردشگری سهم بسزایی در افزایش میزان بازدید از مقصد توریستی خواهد داشت؛ امکانی که کشورهای آسیایی نظیر هند، تایلند، چین و حتی مالزی از آن بهره گرفته و با وجود جاذبه های پایین تر گردشگری نسبت به ایران، از کشور ما پیش افتاده اند.

برنامه ریزی سفر، رزرو هتل ها و پروازها از دیگر تسهیلاتی است که فناوری اطلاعات می تواند برای ما فراهم آورد. بعد از اینکه جاذبه های یک منطقه توسط اینترنت معرفی شد گردشگر باید بتواند به راحتی برای سفرش برنامه ریزی کند؛ به این ترتیب که هتل یا محل اقامت را انتخاب، ارزیابی و بهترین مورد را رزرو کند.

در این فرآیند اینترنت این امکان را فراهم آورد که گردشگر بین گزینه های مختلف بر اساس امکانات درخواستی و هزینه ها دست به انتخابی عملیاتی بزند. در این زمینه ما سایت های بسیار خوبی مثل TRIP ADVISORو BOOKING.COM را داریم که در آنها اطلاعات مفید و جامعی در مورد هتل، مقاصد گردشگری و … ارائه می شود و یکی از مراجع پر بازدید هتل ها هنگام سفر به مناطق مختلف جهان به شمار می روند.

لازم است بدانیم در این روزگار گردشگران آگاهانه تر سفر می کنند؛ یعنی قبل از سفر بررسی های لازم را انجام می دهند تا از زمان و هزینه خود بهترین بهره برداری را داشته باشند و حتی بتوانند از تجربه سایر مسافران و گردشگران که پیشتر به آن مناطق سفر کرده اند نیز مطلع شوند؛ اما به نظر می رسد ایران در این برنامه ریزی و سفر آگاهانه نتوانسته جایگاه خودش را پیدا کند و به گردشگر حس انگیزاننده حضور مجازی در منطقه را منتقل کند.

• چگونه در ایران می توان برای رونق صنعت گردشگری از فضای مجازی بهره گرفت؟

اینترنت بستری برای تبادل اطلاعات، به اشتراک گذاری آنها با هزینه اندک و دایره مخاطبان بی شمار ایجاد می کند. قاعدتا برای بهره گیری از این فضا باید یک طرح بزرگ و ملی با حمایت سازمان گردشگری و توسط بخش خصوصی اجرا شود، تا بتواند تمام مقاصد گردشگری ایران را با جزئیات سابقه تاریخی، اطلاعات مربوط به بهترین فصل سفر، جاذبه های دیدنی، آب و هوا و … با عکس و فیلم معرفی کند. در این سایت باید اطلاعات جامعی درباره هر مقصد گردشگری در کنار رتبه بندی جاذبه های گردشگری ایران که شامل اطلاعات نوشتاری، گرافیکی و فیلم، راهنمای سفر و… است برای گردشگران حداقل به چهارزبان اصلی فارسی، انگلیسی، فرانسه و عربی زبان هایی که ۷۰ درصد کسانی را که از ایران بازدید دارند، پوشش می دهد منتشر شود.

• از اجرای طرح های توسعه گردشگری توسط بخش خصوصی سخن گفتید، به نظر شما در شرایط کنونی این بخش چه جایگاهی در این عرصه دارد؟

بخش قابل توجهی از اقتصاد ما به دولت وابسته است و در مورد گردشگری نیز استثنا وجود ندارد. بخش خصوصی با توجه به بازده سرمایه گذاری اقدام به سرمایه گذاری می کند و به علت اینکه ما در معرفی جاذبه های گردشگری ایران برای مخاطب خارجی و داخلی موفق نبوده ایم، این حوزه توسعه پیدا نکرده است و بنابراین بخش خصوصی مجبور است بیشترین سود را از محل صدور مسافر به خارج از کشور داشته باشد.

اما از آنجا که همه اقشار سرمایه لازم را برای سفرهای خارجی ندارند و از سوی دیگر با توجه به ارزش پول ایران در مقابل ارزهای خارجی، سفر به ایران برای گردشگر خارجی بسیار مقرون به صرفه خواهد بود، بیش از پیش ضرورت این معرفی احساس می شود. البته در زمینه جذب گردشگر خارجی ما با برخی مباحث و مشکلات حقوقی ، قانونی و فرهنگی نیز مواجهیم که برای آنها نیز باید چاره ای اندیشیده شود.

با توجه به اشاره شما آیا می توان گفت که اینترنت و فضای مجازی صنعت گردشگری را متحول کرده و نوع جدیدی را در کنار شکل سنتی آن ایجاد کرده است؟

در واقع اینترنت کسب وکارهای زیادی را تغییر داده و صنعت گردشگری نیز جزو ۱۰ کسب وکاری است که قطعا اینترنت روی آن تاثیر داشته است. اینترنت مدل جدیدی از گردشگری را ایجاد کرده که در آن الزامی به برگزاری سفر نداریم، تا بتوانیم از این صنعت منتفع شویم. در این مدل سایت ها به عنوان واسطه های اطلاعاتی و معاملاتی عمل می کنند. آنها از میان انبوه داده ها و اطلاعات کار پردازش و دسته بندی را انجام می دهند و در کنار آن، کار رتبه بندی مقاصد گردشگری را به انجام می رسانند.

• در چنین فضایی آیا نادیده گرفتن اینترنت ممکن است؟

در حال حاضر اینترنت دیگر یک گزینه برای انتخاب نیست، بلکه یک الزام محسوب می شود. نرخ نفوذ اینترنت در ایران بیش از ۶۰ درصد است. بنابراین این جامعه در انتظار دریافت خدمات آسان و در عین حال مطمئن از این طریق خواهد بود. از این رو در کشور ما نیز افراد نه تنها باید برای توسعه بازار بالقوه از این ابزار بهره بگیرند، بلکه اگر به این سمت حرکت نکنند، در طول زمان بقایشان دچار تهدید خواهند شد. ما در شرایط کنونی به مرحله ای گام نهاده ایم که مشتریان به اینترنت، به عنوان یک الزام می نگرند و از موسسات خدمات دهنده در حوزه گردشگری نیز انتظار سرویس دهی مجازی دارند.

• در حال حاضر کسب و کار های سنتی ای که از اینترنت استفاده می کنند می توانند، اصالت خود را همچنان حفظ کنند یا اصالتشان دستخوش تغییر می شود؟

برای اینکه موضوعی تحت عنوان تضاد کانال ها به وجود نیاید باید در کنار کسب و کار سنتی از کسب و کار اینترنتی نیز استفاده کنیم، تا بتوانیم حس و تجربه یکسانی را به مشتری منتقل کنیم و این حس و تجربه یکسان مستلزم برنامه ریزی، دقت در طراحی خدمات و حتی ظاهر سایت است و نباید منجر به این شود که حداقل در کوتاه مدت کانال سنتی که قبلا تجربه و پاسخ داده شده دچار اختلال شود.

فرزانه ابوهاشم آبادی

اینترنت؛ فرصتی برای انتخاب آگاهانه مقصد

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *