گردشگری ایران

جشن نوروز در چهار محال بختیاری

نوروز چهار محال بختیاری1

 

 

در استان چهارمحال و بختیاری نیز مانند اقصی نقاط کشور نورز با رسم و رسوم خاصی همراه می‌باشد. در این استان با خانه تکانی که معمولا دو هفته قبل از عید شروع می‌شوند به استقبال سال نو می‌روند، فرش‌های آویخته از در و دیوار بیشتر از هر چیز دیگر به انسان یادآوری می‌کند که عید نزدیک است . آب ریختن دانه هایی مانند گندم , عدس و ماش برای تهیه سبزه سفره هفت سین نیز از حدود 10 روز قبل از عید آغاز می‌شود. در این استان به دلیل موقعیت طبیعی و اقلیم کشاورزی به سبزه عید اهمیت زیادی می‌دهند . چرا که سبزه نشانه شروع سالی سبز و پر برکت به خصوص در زمینه زراعی می‌باشد.  برخی نقاط این استان اعتقادی به زوج بودن سبزه‌ها ندارند و معمولا سبزه‌ها را بصورت فرد و در تعداد یک یا سه تهیه می‌کنند.

در شهرکرد اکثراً از دانه گندم برای رویاندن سبزه استفاده می‌کردند. معتقد بودند در آب ریختن عدس برای برخی از خانواده‌ها شگون ندارد.

وقتی که گندم جوانه می‌زد و می‌خواستند آن را در ظرف برای سبز شدن بریزند، کاسه ای را میان سبزه می‌گذاشتند تا در میان ظرف خالی بماند . بعد از سبز شدن سبزه قلیان کوچکی را وسط سبزه گذاشته و در وسط سفره هفت سین می‌گذاشتند. گذاشتن نارنج وسط سبزه نیز از رسومی بود که تقریبا در همه جای استان رواج داشت.گندم برای سبز شدن آب زیاد و آفتاب کم ولی عدس آب کم و آفتاب زیاد نیاز دارد.

در گذشته ای دور سبزه را از صحرا می‌چیدند آنرا در بشقابی گذاشته و پای آنرا خاک ریخته و برای سبز ماندن به آن آب می‌دادند.

چهارشنبه سوری نیز در این استان از قدمت بالایی برخوردار است. شب چهارشنبه آخر سال مردم با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن سلامتی و رزق وروزی وپایان غم را طلب دارند.

پریدن از روی آتش سه بار تکرار می‌شود و هنگام پریدن از روی آتش این شعر را می‌خوانند:

تش تش نوروز می‌کنیم       شادی هر روز می‌کنیم
            سرخی تو برای من    زردی من برای تو
غم بره شادی بیاد              محنت بره روزی بیاد

تعداد آتشها را نیز مانند سبزه‌ها فرد می‌گیرند و معتقدند کسی که از روی آتش زوج بپرد سال آینده چهارشنبه سوری نخواهد داشت.

از دیگر رسم و رسومات استان می‌توان به قاشق زنی، تهیه گندم برشته، برگزاری عید رفتگان، پختن سمنو، پهن کردن سفره هفت سین، رفتن به زیارت امام زادگان قبل از تحویل سال و شنبه گردی در اولین شنبه سال اشاره نمود. نوروز بزرگترین جشن ایرانیان که با مراسمات و پیرایه‌های بسیار برگزار می‌شود. سابقه‌ی طولانی برگزاری جشن نوروز و گسترده این جشن در میان اقوام و ملل مختلف موجب شکل گیری برخی از آداب و رسوم بر مبنای خاستگاههای قومی و منطقه ای در زمان حلول سال نو شده است.

آنچه در مورد آئین چراغ بران شهرکرد مشهود بوده و آنرا به آدابی ویژه نوروز در استان چهارمحال و بختیاری تبدیل کرده جایگاه نور و آتش در این آئین نوروزی است. ساکنان شهر شهرکرد هر ساله با غروب خورشید در آخرین روز از اسفند چراغهای نوروزی خود را که اغلب شامل انواع چراغهای نفتی و گازی است به امام زاده حلیمه و حکیمه خاتون این شهر می‌برندو منتظر می‌مانند تا سیدی که از خادمان امام زاده نیز هست چراغ آنها را روشن کند. البته مکان روشن کردن چراغها قبل از انتقال مخصوص متولی امام زاده در داخل بنای هشتی شکل بقعه و در جوار ضریح امام زادگان حلیمه و حکیمه خاتون واقع شده بود. در آن دوران حداقل 70 سال پیش شمع بزرگی که برای تامین روشنایی در شب از آن استفاده می‌شد و به روشنایی امام زاده معروف بود در گوشه ای از بقعه قرار داشت و خادم امام زاده چراغهای نوروزی را با استفاده از آن روشن می‌کرد. هر یک از صاحبان چراغ پس از سپردن چراغ خود به خادم امام زاده مبلغی را به عنوان “پاچراغی” به خادم تحویل می‌دهند. پاچراغی که بسته توان مالی افراد مبالغ مختلفی را در بر میگیرد، در واقع هدیه صاحب چراغ به روشن کننده آن به شمار میاید.

در گذشته این هدیه شامل مقداری گندم یا آرد یا شاخه نبات و یا تخم مرغ بود که با گذر زمان جای خود را به سکه‌های یک ریالی و پنج ریالی و امروز به اسکناس 2000 ریالی تا چند هزار ریالی داده است.

نوروز چهار محال بختیاری2

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *