گردشگری ایران

روستای صخره ای میمند

روستای صخره ای میمند

میمند57

روستای 3 هزار ساله میمند بزرگترین و تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و می‌توان تعامل انسان و طبیعت در هزار دوم میلادی را به خوبی در آن دید.
میمند روستایی صخره‌ای و دست‌کند با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسان‌ها خدایان خود را در بلندای کوه‌ها جستجو می‌کردند و کوه نشانه استواری، توان و پایداری و اراده شناخته می‌شود.

میمند9

میمند با تاریخ 8 تا 12 هزار سال در 38 کیلومتری شمال ‌شرقی شهرستان شهربابک‌ در ارتفاع 2 هزار و 240 متر‌ از سطح دریا و با وسعت‌ 420 کیلومتر مربع است که مابین شهرهای یزد، کرمان و شیراز قرار دارد و میمند در دهستان‌ میمند‌‌ شهرستان شهربابک از توابع استان کرمان واقع شده ‌است.

میمند 8

این بنای دست‌کند باستانی، بی‌گمان از نخستین سکونت‌گاه‌های بشری در ایران به شمار می‌رود، دورانی که هنوز ایرانیان مهرپرست بودند و کوه‌ها را سپند می‌شمردند، باوری که بعدها نیز جلوه دیرینگی و دینی داشت و همانگونه که حضرت موسی در کوه طور به پرستش می‌پرداخت و پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز در غار و کوه حرا به پیامبری مبعوث شد.

میمند 6

به هر تقدیر چند هزار سال پیش از این، انسان‌هایی دل سنگ‌ها را شکافتند و یادگاری را به جا گذاشتند که امروزه پس از گذشت سال‌ها همچنان نماد عزم، اراده و اقتدار اجداد ایرانی به‌شمار می‌رود.
هنوز کسی واقف نیست که این مجموعه به دست چه کسانی به وجود آمده و انگیزه این مردمان از احداث چنین بناهایی چه بوده، اما انگیزه مردمان آن زمان بسیار مورد اهمیت قرار دارد، زیرا در آن زمان و با آن وسایل ابتدایی، آفرینش چنین مجموعه با‌عظمتی با معماری بی‌نظیر قابل تحسین است.

میمند

عده‌ای از محققان معتقدند که مهرپرستان از غارهایی که با دست در دل‌کوه کنده‌اند، فقط برای عبادت و دفن مردگان استفاده می‌کردند و بعد از مدتی بنا به اضطرار ناشی از آب و هوا و یا هر عامل محیطی مؤثر دیگری‌ این غارها را برای سکونت برگزیده‌اند.
آیین مهرپرستی قبل از ظهور آیین‌ زرتشت در ایران رواج داشته و تا مدت‌ها پس از ظهور وی نیز ادامه داشته ‌است، میمند به دلیل استحکام دفاعی طی تاریخ کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شده‌ است و بیشترین تغییر در آن مربوط به چند دهه اخیر است.

میمند 3

این تمدن در ابتدا برگرفته از آیین‌ مهرپرستی و بعد از آن آیین ‌زرتشت بوده‌ است در زمان ساسانیان شهربابک به عنوان زادگاه بابک سرسلسلة ساسانی مورد توجه خاص آنها بوده و پس از ظهور اسلام و ورود آن به ایران مردم میمند که به آیین ‌زرتشتی معتقد بودند به اسلام گرویده و مذهب شیعه را پذیرا گشتند.

آنچه مورد اهمیت‌ و بی‌شک بر نحوه شناخت میمند اثر گذارده این است که مسکن از روی هم گذاردن سنگ و آجر و … پدید نمی‌آید، یعنی در فضای باز ساخته نمی‌شود، بلکه با از میان برداشتن انبوهی از خاک شکل می‌گیرد و انسان نیاز به خشت و آجر و ملات ندارد، بلکه باید توده‌‌ای را بردارد تا پناهگاه مهیا شود.

میمند89

به همین دلیل برای اتاق، طاقچه در اندازه‌های مختلف کنده شده‌ است که جای رختخواب، ظروف، صندوق، چراغ و … کنده شده ‌است، لذا کنار دیوارهای خانه گنجه گذارده نمی‌شود، بلکه با کندن دیوار، حفره یا طاقچه‌ای به وجود می‌آید که اشیا‌ و لوازم در آنها گذاشته شده و یا در آنها آویزان می‌گردند.

کل یک خانه که ممکن است شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد، یک “کیچه” نام دارد، یک واحد یک ورودی مشترک دارد و در پاگرد ممکن است طویله در یک سو و اتاق نشیمن در طرف دیگر باشد، همه کیچه‌ها یک ساختار ندارند، هم اندازه و هم تعداد اتاق‌ها متفاوت است و جدا کردن اتاق از پستو و یا پوشانیدن برخی از طاقچه‌ها با پردهای پارچه‌ای صورت می‌گیرد.

«کلیدون» در دیوار کنار درب نصب می‌شود، کلید را در آن قرار می‌دهند تا زبانه پشت در قرار گیرد، درجه حرارت این اتاق‌ها حدود پنج درجه متفاوت از بیرون است.

ایجاد اجاق و در زبان محلی «دیدون» در درون اتاق‌ها و سوزاندن هیزم طی سال‌های متمادی در آن موجب سیاهی رنگ سقف و بدنه اتاق‌ها شده و برپا کردن آتش و تهیه غذا در درون اتاقها سبب شده تا بدنه داخل اتاق‌ها ایزولاسیون شده و موجب عمر بیشتر اتاق‌ها شود.

میمند 1

اما چون دیگر در خیلی از اتاق‌ها آتش افروخته نمی‌شود، خاک سقف‌ها به آهستگی ریزش پیدا کرده، اندازه این اتاق‌ها که البته از نظر هندسی منظم نیستند، متفاوت است و‌ بزرگ‌ترین کیچه از 90 متر مربع تجاوز نمی‌کند.

کف پوش‌ها اکثراً نمد، مخشیف، گلیم یا قالیچه به اندازه‌های متفاوت‌ موجود است، تعداد کیچه‌ها در خود روستا 406 عدد و تعداد اطاق‌ها 2 هزار و 560 عدد است.

ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آن‌ها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده می‌شود، روستای 3 هزار ساله میمند تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و می‌توان تعامل انسان و طبیعت در هزار دوم میلادی را به خوبی در آن دید.

این روستا هفتمین منظر فرهنگی، طبیعی و تاریخی جهان بود که جایزه مرکوری را ‌از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع فرهنگی بین‌المللی مانند یونسکو و ایکوموس دریافت کرد.

روستای میمند در مهر ماه 1385 به عنوان روستای نمونه ملی گردشگری معرفی شد.


منتشر شده

در

,

توسط

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *