میل خوئین

میل خوئین

در ابتداي ورود به روستا و قبل از هر چيز وجود بنايي برج مانند بر فراز ارتفاعات ضلع غربي روستا توجه هر بيننده را به خود جلب مي نمايد.

اين بناي تاريخي با ارتفاعي بالغ بر10 متر بصورتي مسلط با بهره گيري از ارتفاعات طبيعي موجود مي توانسته منطقه پيرامون را تا شعاع دهها كيلومتر از نظر حفاظت تحت پوشش قرار داده و همچنين به عنوان يك ميل راهنما براي مسافران و كاروانهاي خسته و تازه از راه رسيده كه همواره از بيم گم شدن راه در هراس و نگران بودند اميد بخش و خوش آيند باشد.

بطور كل اين بنا از دو بخش بدنه وگنبد تشكيل يافته كه قسمت تحتاني ( بدنه ) با پلان مدوّر و با استفاده از مصالح لاشه سنگ و ملاط گچ و آهك و قسمت فوقاني ( گنبد ) با بهره گيري از آجر و ملاط بر پا شده است.

گنبد از نوع زنگوله اي و دو جداره و قابل مقايسه با گنبد مقبره قيدار نبي در شهرستان خدابنده مي باشد. تنها راه ورود به داخل بنا در حال حاضر در قسمت شرقي و بطرف درّه و روستاي خويين مي باشد كه در ابتداي ورود به آن نيز سه پله تعبيه شده است.

در ارتفاع حدوداً 5 متري بنا در اضلاع شرقي و غربي دو پنجره (منفذ ) جهت ديده باني و نظارت بر منطقه در نظر گرفته شده كه در سالهاي اخير متاسفانه پنجره ضلع غربي با استفاده از لاشه سنگ و ملاط مسدود شده است.

از ديگر اقدامات حفاظتي و مرمتي كه در سالهاي اخير توسط اهالي روستا به منظور جلو گيري از فرو پاشي بنا معمول گرديده گچكاري قسمت داخلي ، سيمانكاري قسمت بيرون بدنه و بتن كف بنا مي باشد .

در حال حاضر اين بنا از نظر ايستايي و استحكام مشكل خاصي نداشته و فقط در قسمت انتهاي بدنه خوردگي حاصل از عوامل جوي ( برف و باران ) مشاهده مي گردد ، كه مرمت آن ضروري مي نمايد . بنا به اظهارات معتمدين محل تعداد سه بنا ي مشابه اين بنا در ارتفاعات منطقه وجود داشته كه بر اثر عوامل طبيعي و غير طبيعي متاسفانه تخريب شده اند .

در خصوص قدمت بنا ، از آنجائيكه فعلاً مدارك مكتوب از جمله كتيبه ، سنگ نوشته و …… كه دال بر ساخت و يا نام باني بنا باشد فعلاً بدست نيامد . لذا با توجه به معماري ، سبك و سياق ، موقعيت جغرافيايي و همچنين مقايسه آن با بناهاي مشابه خصوصاً بناي مقبره قيدار نبي در خدابنده مي توان زمان ساخت اين بنا را بين قرون 5 تا 7 هجري در نظر گرفت .

بناي برج خويين به احتمال قريب به يقين مزيّن به كتيبه و يا نقوش خاصي بوده كه متاسفانه با انجام تعميرات غير كارشناسانه شواهد و مدارك مزبور از بين رفته و يا در زير لايه هاي سيمان و گچ مخفي شده كه با انجام مطالعات و تحقيقات سيستيما تيك ( لايه برداري و گمانه زني ) يقيناً شواهد و قرائن مستند و موثقي بدست خواهد آمد .

اما آنچه كه انجام تحقيقات بيشتر باستان شناختي را در خصوص كاربرد و ماهيت اصلي بنا ي مزبور بيش از پيش طلب مي نمايد ، توجه به گورستان متروكه درپيرامون بناست كه وسعتي بالغ بر 4 هكتار را به خود اختصاص داده است . نزديكي و چگونگي ارتباط اين بنا با آثار تاريخي روستا ، موقعيت استراتژيكي بنا ، نوع سبك و سياق آن از ديگر خصوصيات بارز و قابل تامل اين اثر تاريخي است .

با توجه به اهميت و ارزش پر بار تاريخي و فرهنگي آن ، بناي مزبور در تاريخ 10/10/1379 به شماره 2874 در فهرست آثار تاريخي كشور به ثبت رسيده و هرگونه دخل و تصرفدر عرصه و عيان آن منوط به رعايت ضوابط و قوانين مربوطه مي باشد.