گویش مردم در این استان به لرى بویراحمدى معروف است که با تفاوت آوایى جزئى در سراسر استان وسیله تکلم مشترک آنهاست. این گویش از گروه زبانهاى ایرانى جنوب غربى مىباشد. ساخت دستورى و واژگانى گویش لرى و فارسى نشان مىدهد که هر دو از فارسى میانه ساسانى که خود دنباله فارسى باستان مىباشد، انشعاب یافته است. گویش لرى در این استان با فارسى نو پیوند نزدیک دارد، در عین حال داراى تحولات آوائى مخصوص خود مىباشد.
گویش لرى در این استان به سه نوع تقسیم مىشود که عبارتند از:
1ـ گویش طبیعى بهمئى
در این گویش کشش کلمات آشکار است و تأکید کلمات بر حروف گاف، واو و ى زیاد مىباشد. مانند: گو او خوى؟ به معناى برادر آب مىخواهى؟
2ـ گویش بویراحمدى
در این گویش کلمات آهنگین و با شتاب و مختصر بیان مىشود. حرف دال به ندرت تلفظ مىشود، مگر در اول کلمه واقع گردد و حرف جیم به تلفظ شین درمىآید. مانند: پشتن ده و کمرم. یعنى سوگند به پنج تن.
3ـ گویش چرامى و بابوئى
این گویش با زبان پارسى امروز نزدیکى خاص دارد و تأکید بر حروف خ، ر، ق زیاد است و تلفظ حرف ح در کلمات آشکار نیست و دال واضح و صریح هم به تلفظ نمىآید. مانند: حقیقتشه بخى راس ایگه. یعنى حقیقتش را بخواهى راست مىگوید.
در زیر به تعدادى از اصطلاحات گویشى این استان اشاره مىشود:
اُیره، ایْچه: اینجا
گتى: گفتى
خَردین، خَرَدیت: خوردین
بَجک، بجه: بدو
خوسیدن: خوابیدن
بَرد: سنگ
رتى: رفتى
دى: مادر
بو: پدر
چه: چاه
شو: شب
در این استان علاوه بر زبان لرى عدهاى به زبان ترکى قشقایى صحبت مىنمایند. گویش ترکى قشقایى شاخهاى از زبان ترکى ـ آلتایى مىباشد.
این گویش بیشتر در شهر دو گنبدان رایج است.
دیدگاهتان را بنویسید