افین از جمله روستاهای بزرگ و آباد از توابع بخش زهان و در 85کیلومتری جنوب شرق قاین قرار دارد.افین در گذشته ام القری بوده و ازقدمت تاریخی برخوردار است لیکن زلزله های سنوات گذشته باعث کاهش جمعیت آن گردید.مسجد جامع افین واقع در بخش قدیمی روستا متعلق به دوره سلجوقی است . در دوره های بعدی الحاقاتی بدان افزوده یا بخشهایی از آن مرمت و بازسازی شده است . عده ای هم معتقدند اصل بنا مربوط به سده سوم تا چهارم هجری می باشد.این مسجد تک ایوانی است و از معماری بسیار دقیق و هنرمندانه برخوردار است. فضاهای مسجد شامل ایوان اصلی شبستانهای شرقی و غربی و قسمتهای مختلف دیگر می باشد. دورادور ایوان کتیبه ای به خط ثلث از سورهل اتی نوشته شده و نام بانی و معمار مسجد عمل استاد فخر الدین قاینی مظلومانه بر بالای محراب مشهود است.
مسجد جامع افين را مي توان از نظر سبك معماري و ظرافت، يكي از زيباترين مساجد خراسان جنوبي قلمداد كرد. اين مسجد داراي فضاهاي مختلفي از جمله ايوان اصلي، شبستان هاي شرقي و غربي و گنبدخانه مي باشد. در دو طرف ايوان دو ستون گچبري زيبا و يك حاشيه آجركاري با نقش چليپا ديده مي شود. در سرتاسر ايوان در بالا سوره نون والقلم به خط زيباي ثلث نگاشته شده است. در انتهاي ايوان نيز كتيبه اي وجود دارد كه احتمالاً نام باني بنا و يا مرمت گر بنا نوشته شده است.
در دو طرف ايوان دو شبستان شرقي و غربي وجود دارد كه از طريق آن مي توان به طبقه دوم بنا و همچنين گنبدخانه راه پيدا كرد. پوشش اين قسمت به صورت طاق و تويزه با گنبد در قسمت مياني مي باشد. گنبدخانه(شبستان زمستاني) از سه فضاي مربع شكل تشكيل شده كه در دو طرف، طاق و تويزه هايي به شكل خوانچه پوش و در قسمت مياني گنبدي با كاربندي دوازده ضلعي اختري برپايه هشت ضلعي مي باشد. در كنار محراب ايوان اصلي منبري آجري و زيبا وجود دارد كه با گچ بري ظريف و نقوش هندسي تزئين شده است. محراب ايوان اصلي نيز بسيار پركار و درخور توجه است. اين محراب داراي نقوش مختلف گچ بري مي باشد، در بالا نقوش اسليمي و ختايي با اسم جلاله(الله) و در ميانه با حديثي از پيامبر اكرم(ص) با اين مضمون:
الصلوة عماد الدين من اقامها اقام الدين و من تركها فقد هدم الدين.
در زير طاق نيز تزئينات گچبري با نقوش هندسي ديده مي شود. با توجه به فرم معماري و تزئينات بكار رفته در مسجد قدمت آن به دوره تيموري مي رسد. در حال حاضر كار بازسازي ديوار محيطي، كه صحن و سراي مسجد را در بر مي گيرد به وسيله سنگ لاشه و ملات سنتي شروع شده است. مسجد جامع افين در روستاي افين و در 86 كيلومتري جنوب شرق قاين، در ميان درّه اي زيبا و در ساحل رود دائمي افين قرار گرفته است و با شماره 2182 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.
مسجد جامع افین از آثار دوره تیموری واقع در روستای افین از توابع شهرستان زیرکوه استان خراسان جنوبی میباشد که عملیات مرمت این بنا از سال ۱۳۵۲ آغاز و همچنان ادامه دارد.
منبع: www.nasimeqaen.ir
دیدگاهتان را بنویسید