مسجد جامع زهان در طول دوره های تاریخی تحت تاثیر دو عامل زلزله و سیل چندین مرتبه تخریب و بازسازی شده است که آخرین بار در سال 76براثر زلزله ویران گردید.بنای اولیه این مسجد در دوره صفویه احداث گردیده است. موقعیت آن در بخش میانی زهانی و در جوار رودخانه واقع شده شکل و فرم پلان آن بامسجد جامع قاین و افین تفاوت دارد.دارای یک ایوان رفیع و دو غرفه در اطراف آنست .شبستانی ندارد درب ورودی از ضلع شمال غربی بوده و ایوان رفیع آن گچکاری شده و بر بالای ایوان تاریخی از گچکاری سال 1322ه.ق مشهود است. در انتهای ایوان محرابی ساده دارد مصالح ساختمانی در پاکار از سنگ وملات و ساروج و آجر وگچ با ترکیبی از گل می باشد. در میان دیوارها قطعات فراوانی از چوب بکار رفته تا استحکام ساختمان را بیشترنماید.
در اطراف صحن تعدادی غرفه جهت عبادت و استراحت مومنین بوده است.درطرف راست ایوان بزرگ کتیبه وقفی نصب شده که تاریخ آن مربوط به سال 1281ه.ق است. مضمون آن پیرامون موقوفه ای از وقف آقا رضا ابن حسن خان می باشد.
آب انباری نیز در جوار مسجد قرار داشته که آب شرب مورد نیاز را تامین می نمود.
تعداد 6مغازه متعلق به مسجد در دو طرف درب ورودی وجود داشته که به اجاره داده می شد و در آمد آن صرف امور مسجد می گردید.
مدرسه علمیه حمام و کاروانسرای بزرگ زهان در جوار مسجد قرار داشتند اینجا محل جنب وجوش و ازدحام جمعیت بود در حقیقت مجموعه ای از پدیده های جغرافیائی شامل عنصر مذهبی تجاری و رفاهی از سیمای کالبدی فرهنگی زهان قدیم را شکل می داد. تعداد زیادی از موقوفات منطقه زهان وقف بر این مسجد بود.200سال قبل فرد خیری بنام بکابلی از اهالی بشیران که در افغانستان سمت درباری داشت پولی فرستاد تا ایوانی به طرح مسجد گوهر شاد برای مسجد جامع زهان بسازند. این کار توسط میرزا محمد حسین قاصر انجام شد. اما بعد از اتمام کار که وی از محل بازدید نمود گویا این ساخته شده مورد پسند وی واقع نشد.
منبع: www.nasimeqaen.ir
دیدگاهتان را بنویسید