موزه ملی کاشان

موزه ملی کاشان

موزه ملی کاشان نام موزه‌ای است که در ضلع غربی باغ فین کاشان واقع شده‌است. اشیاء به نمایش درآمده در این موزه شامل بیش از ۴۰۰ قطعه اثر است که از هزاره هفتم قبل از میلاد تا دوره معاصر را دربر می‌گیردموزه موزه ملی کاشان بر روی مخروبه های خلوت نظام الدوله ساخته شده است.

این خلوت در سال 1242 ه.ق (1826 م) توسط علی محمد خان صدر اصفهانی (داماد فتحعلی شاه و حاکم کاشان) احداث می گردد كه به دلیل عدم نگهداری مناسب و شرایط نابسامان در دوره های مختلف متروکه و مخروبه گردیده است. در سال 1337 ه.ش با حضور جمعی از بزرگان سرشناس کاشانی و نطنزی، انجمنی به نام انجمن حفاظت آثار تاریخی کاشان ایجاد گردید كه در این انجمن تصمیم گرفته شد در مجموعه تاریخی باغ فین موزه ای به منظور معرفی فرهنگ اصیل و پیشینه كهن منطقه كاشان ایجاد گردد.

پیرو این تصمیم، بنای موزه با مساعدت و همیاری افراد نیکوکار و علاقمند در طول پنچ سال احداث و چند سال بعد نیز ایوانی با 17 ستون توسط استاد حاج ابوالقاسم قلمانی به چهار سوی موزه الحاق گردید تا اینکه در سال 1346 ه.ش رسماً افتتاح گردید.موزه در سال 1385 ه.ش به منظور مرمت و ساماندهی به طور موقت تعطیل و در نخستین روز سال 1390 ه.ش بازگشایی گردید.

از خصوصیات بارز موزه ملی كاشان می توان آن را از جمله قدیمی ترین موزه های كشور دانست كه بنای آن صرفاً جهت ایجاد موزه طراحی و اجرا گردیده و در جمع آوری اشیاء آن مردم فرهنگ دوست منطقه کاشان، نقش چشم گیری داشته اند. بنای موزه: بنای موزه در ضلع غربی باغ و در زمینی به مساحت 700 متر مربع و زیر بنای 570 متر مربع قرار گرفته است.

ساختمان آن دارای پلانی مربع شکل و حجم های آن با فضاهایی متقارن كه الهام گرفته از معماری ایرانی است، ایجاد گردیده است. موزه در دو طبقه همكف و زیرزمین اجرا شده است كه زیر زمین در پلان مربع مستطیل و در سه فضای مجزا از هم و به منظور مخزن طراحی گردیده است. از طبقه همكف به منظور فضای نمایشی استفاده می شود.

طبقه همکف چهار پله از سطح محوطه باغ بالاتر می باشد که پس از طی كردن پله ها و ایوان، راهرو و سالن موزه قابل دسترسی است. در فضای راهرو، ورودی زیر زمین (مخزن موزه) در سمت راست و اتاق كنترل در سمت چپ قرار دارد.فضای نمایشی موزه دارای تالارهای متعددی می باشد که مسیر بازدید از بخش باستان شناسی (سمت راست) شروع و در بخش معاصر پایان می پذیرد.

از ویژگی بارز ساختمان موزه استفاده از عناصر معماری ایرانی در طراحی آن می باشد که این موضوع در فضای میانی بیشتر نمود پیدا می کند. سقف گنبدی و وجود چهار نورگیر در چهارطرف زیر گنبد، جملگی تداعی كننده بنایی با معماری اصیل ایرانی می باشد . شناسنامه و هویت تاریخی بنای موزه دو كتیبه كاشی كاری با زمینه لاجورد می باشد که یكی از آنها کتیبه ای با خط طلایی است که در پیشانی سردر ورودی موزه با عبارت “موزه ملی كاشان، بنیاد یکهزار و سیصد و چهل و شش” نقش بسته و دیگری کتیبه ای با خط نستعلیق است که در داخل و روبروی درب ورودی، تاریخچه احداث موزه در آن ذكر گردیده است

. بخش های موزه : بخشی از اشیاء موزه اهدایی توسط هنرمندان و علاقمندان منطقه کاشان می باشد و بخشی دیگر، از موزه های ملی ایران و هنرهای تزئینی تهران تأمین گردیده است. با توجه به اشیاء موجود، موزه به چهار بخش: باستان شناسی، کتابت و نسخ خطی، منسوجات و معاصر طبقه بندی گردیده است.

1- بخش باستان شناسی: الف – پیش از تاریخ و دوران تاریخی در این بخش کشفیات تپه های باستانی سیلک کاشان که در جریان کاوش های باستان شناسی پروفسور گریشمن و طرح بازنگری دکتر صادق ملک شهمیرزادی بدست آمده و نیز تعدادی آثار سفالی و فلزی مکشوفه از تپه های اسماعیل آباد، خوروین قزوین، لرستان و جلگه خوزستان به نمایش گذارده شده است. ب – دوران اسلامی در این بخش، سفال های لعاب دار ساده و رنگی کاشان و گرگان، آثار سنگی و ظرف های شیشه ای ظریف و زیبا و تعدادی کاشی با لعاب فیروزه ای و زرین فام و همچنین آثار فلزی دوره ایلخانی و صفوی، به نمایش گذارده شده است. 2- بخش منسوجات: کاشان در دوره های صفویه و قاجاریه یکی از مراکز مهم صنعت پارچه بافی در ایران به شمار می رفت. مخمل و زری از جمله منسوجاتی بودند که از کاشان صادر می گردیدند. در این بخش نمونه هایی از پارچه های مخمل و زری بافت قدیم و جدید در معرض نمایش قرار دارد. 3- بخش کتابت و نسخ خطی: در این بخش نسخ و مرقعات نفیسی از دوره های مختلف و با خطوط متفاوت به نمایش گذارده شده است که می توان به سه جلد قرآن به خط کوفی اولیه ،و دو جلد در قطع جیبی و وزیری با خط و تذهیب بسیار زیبا و به چند نمونه از فرمان های شاهان قاجاری اشاره کرد . 4- بخش معاصر: گلدان لعابدار منقوش به تصاویری از داستان های اسطوره ای، کاشی های معرق و مشبک، خاتم کاری های استاد صنیع الخاتم و چند هنرمند دیگر آثار این بخش را تشکیل می دهند که اكثر آنها توسط هنرمندان اهداء گردیده است.

منبع :رسانه مجازی نگاه