خامه دوزی در سیستان
خامه به معنای:قلم و کلک (برهان قاطع و فرهنگ جهانگیری)و ابریشم،نخ کم تاب از ناظم الاطباء و خامه دوزی نیز در لغت نامۀ دهخدا چنین توصیف شده است:گلدوزی کردن روی پارچه با خامه(ابریشم نتابیده)را بنابراین خامه به معنای ابریشم و دوختن فعل باشد.
جمع آن نشان دهندۀ نوعی از هنر سنتی با ارزش است. پس خامه دوزی یا خام دوزی که با نخ ابریشم خام (نتابیده)انجام می شود .
این نوع سوزن دوزی خاص منطقه سیستان است که نقوش آن توسط نخ ابرایشمی یا پنبه ای که معمولا به رنگ سفید است بر روی پارچه پنبه ای یا کتانی دوخته می شود .نقوش با توجه به نوع دوختشان حالت برجسته ای بر روی پارچه دارند که این حالت موجب زیبایی پارچه می گردد.
کاربرد خامه دوزی بر روی لباس، جانماز، رومیزی، کوسن و عرقچین می باشد.سوزن‌‌دوزی هنری است که تنها به سرپنجه‌ی دستانی هنرمند و توانا و به یاری سوزن و نخ شکل می‌گیرد و قلمرو آن را با ماشین و چرخ و … نسبتی نیست .
دلیل هم به این نام شهرت یافته صرفنظر از شیوۀ تولید بی شباهت به سوزن دوزی بلوچ نیست .با این تفاوت که در آن فقط از نخ ابریشم یک رنگ که معمولاً سفید است استفاده به عمل می آید.
قدمت خامه دوزی ،همزمان با قدمت ابریشم دوزی می باشد و این دوخت در طول گذشت زمان تحولات شگرفی را پشت سر گذاشته است . خامه دوزی در حال حاضر فقط در روستا های زابل به حد کامل رواج دارد و نقوش آن بیشتر متشکل از خطوط منحنی گردان است . این منحصر به فرد مختص شیرزنان منطقه سیستان (سیستان و بلوچجستان ) می باشد.
منبع :رسانه مجازی نگاه
نظرات ۰