زبان و گویش مردم قم

استان قم به علت مهاجر پذیر بودن داراى انواع زبانها و لهجه‏ ها مى‏باشد. در منطقه نیروگاه، شهر قائم، زند آباد جمعیت کثیرى از ترکان ساکن هستند و به لهجه‏ هاى زنجانى، تبریزى، همدانى، اردبیلى و … صحبت مى‏کنند.

در بخش‏هایى از شهر قم به خصوص ابتداى خیابان چهارمردان و یزدان شهر نیز اعراب سکونت دارند.

استان قم  132 گویش گردآوری شده دارد و نمونه‌های باقی مانده آن بزودی گردآوری می‌شود.

132 گویش در اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان قم گردآوری شد.

از 160 روستای این استان 132 نمونه گویشی گردآوری شده است  که در میان آنها گویش‌های ترکی، ترکی قشقایی، کردی، خلجی، بختیاری و کله کوی شیرازی به چشم می‌خورد که گردآوری آنها به طول انجامیده است.

زبان رسمى مردم قم فارسى درى است که از قدیم الایام به این زبان تکلم مینموده ‏اند. امروزه این گویش به لهجه تهرانى نزدیک مى‏شود و لهجه قمى اصیل بیشتر در میان افراد میان‏سال رایج است. اما مهاجرین ساکن این منطقه علاوه بر زبان فارسی به گویش و لهجه خاصی نیزسخن می‌گویند. مثلا عرب‌ها به زبان عربی ، افغانی‌ها به زبان پشتو و ترک‌ها به زبان ترکی. خلج‌ها که در فاصله سده‌های یازدهم تا چهاردهم در این منطقه اسکان یافته‌اند به گویش خاص خود تکلم می‌کنند که به گروه زبان‌های ترکی تعلق دارد . سایر گروه‌ها ترک زبان ایران به دشواری قادر به درک زبان خلجی هستند و زبان سخت و نا آشنایی است.