گردشگری ایران

لباس محلی خراسان شمالی

خراسان شمالی5

در خراسان شمالی به دلیل وجو قومیتهای مختلف ترکمن، کرد و ترک و … و هم نشینی فرهنگ‌های مختلف البسه محلی با رنگ‌های متنوع و شاد و نقوش مختلف شکل گرفته است.
جامه‌ای بافتم تار و پودش از عشق
لباس‌های محلی مردم خراسان شمالی با داشتن تنوع چشمگیر رنگ و طرح، علاوه بر اینکه پوشش اسلامی و کاملی برای زنان و مردان محسوب می‌شود، به علت اینکه غالبا برگرفته از زیبایی‌های طبیعت و رنگ‌های شاد فصل بهار هستند، سبب آرامش روحی و روانی استفاده کنندگان نیز می‌شود.
البسه زنان و دختران کرمانج این استان غالبا شامل 5 قسمت “یاشار” و یا چارقد، “کراس” (بلوز)، “شیلوار” (دامن)، “جلیقه” و “شلیته” است.

خراسان شمالی3

 

یاشار و یا چارقد که در اصطلاح امروزی روسری گفته می‌شود، شال حریر مخصوصی است که به عنوان پوشش سر استفاده می‌شود و به گونه‌ای است که سر و حتی چهره زن، به جز چشمان وی را نیز می‌پوشاند.
“سربند” نیز دستمال یزدی است که غالبا ترکیبی از رنگ‌های قرمز و مشکی بوده و برای محکم کردن یاشار بر روی آن بسته می‌شود.
کراس لباس بالاتنه بوده و به پیراهن بلند ساده‌ای گفته می‌شود که یقه خاصی ندارد و پایین آن نیز چیندار است.
شیلوار یا پارچه، دامن پر چینی است که در پوشش دخترها نارنجی و یا زرد رنگ بوده و در خانم‌ها نیز به رنگ قرمز و از پارچه مخملی با متراژ حدود ‪ متر تهیه می‌شد و حاصل دوخت آن لباسی با چین بسیار زیاد و خوش‌حالت می‌شد.
شیلوار با استفاده از نخ‌های رنگی و سکه‌های قدیمی (دراو)، دراودوزی و قیطان دوزی می‌شد و در پایین آن نیز با نوارهایی رنگارنگ که «ماخل» نامیده می‌شدند دور دوزی‌های زیبایی ایجاد می‌شد.
شلیته دامنی بلندی تا محدوده زانو و از جنس مخمل بوده که با رنگ‌های متنوع حاشیه دوزی می‌شود.
جلیقه که معمولا از جنس مخمل بوده و سکه‌های قدیمی که در قدیم به عنوان پس انداز خانم‌ها به آن دوخته می‌شد و به مرور زمان به جزئی از لباس تبدیل شده است زیبایی خاصی به آن می‌بخشد و غالبا نیز کراس و جلیقه با شلیته همرنگ انتخاب می‌شدند.
البته علاوه بر این پوشش‌ها باید “گار” یعنی گوشواره‌ای بلندی که به دو طرف عرقچین متصل و روی آن یاشار و سربند بسته می‌شد، “کله”، پوششی از جنس پارچه مخمل که بر روی کراس پوشیده می‌شد، جوراب و … را نیز اضافه کرد که به بنا به شرایط و فصول مختلف سال پوشیده می‌شدند و با یکدیگر پوششی مرکب از رنگ‌ها و پیام‌ها را ایجاد می‌کردند.
پوشاک مردانه کرمانج‌های خراسان شمالی نیز شامل “عرق چین”، “که لاو”، “لچگ” و … بود که همانند پوشاک بانوان دارای رنگ‌های شاد و برگرفته از طبیعت بودند.
پوشش بانوان و مردان ترکمن خراسان شمالی نیز با استفاده از ابریشم و پشم گوسفندان تهیه می‌شد و غالبا شامل “چاوک”، “کولته”، “چلپی” و “یلک” می‌شد.
چاوک لباسی شبیه به مانتوهای امروزی بوده که پارچه آن از ابریشم قرمز رنگ بوده و آستر زیر پارچه نیز در حاشیه‌ها و سرآستینها سوزن دوزی دارد.
کولته شبیه کت بوده و این لباس به صورت آویز روی دوش در مجالس استفاده می‌شده است.
چلپی زیباترین لباس سوزن دوزی ترکمن و از جنس ابریشم است که با دارا بودن تنوع و ظرافت خاص در مراسم ازدواج به عروس می‌پوشانند.
یلک تنها لباسی است که با زیورآلات و سکه تزیین می‌شود و بر سر می‌اندازند و جنس آن نیز از ابریشم است.

 

 

خراسان شمالی4

 

“دون’”یا قرمز دون لباس محلی مردان ترکمن است که جنس آن ابریشم قرمز تیره و با راه راه مشکی بوده و نوع سوزن دوزی آن قیطان دوزی است که با عرض دو سانت و به رنگ مشکی و قرمز در کناره‌ها و سرآستین لباس دوخته می‌شود.
“اچمک” نوعی لباس دارای دو بخش بیرونی و داخلی است که بخش بیرونی آن از پارچه‌های مشکی که روی آن طرحهایی به شکل لوزی، به رنگ‌های متفاوت و از جنس ابریشم تشکیل شده و درون آن از پوست بره مشکی تهیه شده است و آن را معمولا مردان در فصول سرد پاییز و زمستان می‌پوشند.
مردمان ترک و تات خراسان شمالی نیز هر کدام به اقتضای محل زندگی، فصول سال، نوع درآمد و اشتغال و … پوشش‌های مختلفی داشته و وجه اشتراک تمامی این پوشش‌ها نیز در مردان و زنان زیبایی برگرفته از طبیعت و حجاب کامل آن‌ها بوده است.
پای پوش سنتی غالب مردم خراسان شمالی نیز اعم از کرد و ترک و ترکمن “چاروق” بوده که از چرم طبیعی تهیه می‌شد و نوک آن نیز اندکی برگشته بود.

 

 

خراسان شمالی2

 

این کفش سنتی با نخ‌ها و اشکال مختلف تزیین می‌شد و دارای بندها و تسمه‌های بلندی بود که بندهای آن را به ساق پا می‌پیچیدند و برای زیباتر شدن چاروق نیز در نوک برگشته آن از منگوله‌ای تهیه شده از نخ‌های ابریشم رنگی استفاده می‌شد.

 

 

خراسان شمالی1

دیدگاه‌ها

2 پاسخ به “لباس محلی خراسان شمالی”

  1. مریم نیم‌رخ
    مریم

    خیلی ممنون واقعا آموزنده بود لفا در باره ی رنگ ها در پوشش مردم خراسان شمالی هم مطلب بذارید

    1. زهرا مرادی نیم‌رخ
      زهرا مرادی

      باسلام.بسیار سپاسگزارم از حضور گرم شما…
      خوشحالیم که برای شما آموزنده بود…
      چشم در صورت داشتن یا دریافت مطالب درین باره،حتما در سایت قرار خواهیم داد…
      موفق باشید…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *