برج طغرل شهر ری
برج طغرل یک برج آرامگاهی بسیار باشکوه است در شهر ری و منسوب است که سلطان طغرل بیک موسس سلسله سلجوقی (متوفی 455 ق ) در آن مدفون است . اما امروزه هیچ اثری از قبر در آن دیده نمی شود .
این بنا از آثار قرن ششم است . بنایی است که از داخل به شکل دایره و از خارج به شکل یک ستاره 22 گوشه یا 44 پهلو دیده میشود که قسمت بالایی آن توسط گوشه سازی هایی بسیار زیبا که از خصوصیات معماری سلجوقی است از 44 پهلو به دایره تبدیل شده است .
این گوشه سازی ها در سه ردیف است : ردیف پایینی در داخل کنج اضلاع ستاره قرار دارد و جمعا 22 گوشه است . ردیف وسط در بالایی ترین قسمت اضلاع ستاره است و در واقع تبدیل شدن به دایره از اینجا شروع می شود ، این ردیف دارای 44 گوشه است . ردیف بالایی نیز دارای 44 گوشه است . در بالای این گوشه سازی ها کمربند بالایی یا تاج برج است که چند ردیف تزئینات آجری ساده بر آن قرار گرفته است .
قطر داخلی بنا 11 متر و قطر خارجی آن 15 متر می باشد و ارتفاع آن در حال حاضر 5/22 متر است . این بنا امروزه سرباز است اما در گذشته دارای سرپوش یا گنبد بوده که احتمالا مخروطی شکل بوده است . برج طغرل دارای دو در است که در روبروی هم در جهت شمال و جنوب قرار گرفته اند . در جنوبی دارای سردر زیبایی است و کتیبه ای از سنگ مرمر متعلق به دوره ناصرالدین شاه قاجار بر بالای آن قرار دارد .
نمای داخلی برج بصورت دایره است و سوراخهای بسیاری در ده ردیف در بدنه آن دیده می شود که از سوی پرندگانی چون کبوتر به عنوان لانه مورد استفاده قرار می گیرد . بر اساس شواهد و مدارک در گذشته تزئینات و کتیبه ای در قسمت بالایی برج وجود داشته که در یکی دو قرن اخیر ناپدید شده است . در ضلع شمال غربی برج از بیرون در ارتفاع حدود 5 متری در چوبی کوچکی است که در پشت آن پله های بنا به سمت بالای برج می رود . این راه پله در مسیر خود دو دریچه نور و هوا به شکل دایره دارد .
در سال 1301 هـ ق به دستور ناصرالدین شاه قاجار ، حاجی ابوالحسن معمار باشی تعمیرات و بازسازی هایی در برج طغرل انجام داد و در پیرامون آن باغی زیبا و مصفا ایجاد کرده و نام طغرلیه بر آن نهادند .
امروزه قسمتهای عمده این باغ مورد تصرف خانه های مسکونی و چند مدرسه و یک مسجد و کتابخانه قرار گرفته و تنها قسمت کوچکی از آن باقی مانده است . این باغ دارای دو درورودی در شمال و جنوب است که هر دو به خیابان باز می شود . این باغ به اندازه سه پله از خیابان شمالی پایینتر و به همان اندازه از خیابان جنوبی بالاتر است .
در سمت شمالی برج حوض آب کوچکی ساخته اند بصورت مستطیل شکل و در سمت غربی این حوض ( گوشه شمال غربی باغ ) ، آرامگاهی کوچک و بدون سرپناه قرار دارد که متعلق است به « میر سید محمد محیط طباطبایی » استاد بزرگ فرهنگ و ادبیات فارسی (متوفی 1371 ش) . این آرامگاه که کاملا ساخته از سنگ مرمر سفید است ، ابتدا سکویی است مربع شکل به ابعاد 2 متر و ارتفاع حدود 20 سانتیمتر ، سپس یک هشت ضلعی منتظم که بر اضلاع آن نگاره هایی از گلهای درخت زندگی بصورت برجسته حجاری شده و در قسمت بالایی نیز هشت ضلعی دیگری قرار دارد که بر بالای آن سنگ قبر بصورت مربع شکل جای گرفته است
دیدگاهتان را بنویسید