این مطالب و تصاویر درباره ی خرابه های قلعه فریدون فرستاده ی آقای حیدر آقاگلی است.
قلعه فریدون واقع در بندپی شرقی استان مازندران
کیلومتر 60 از مرکز شهرستان بابل
کیلومتر 30 از مرکز بخش بندپی شرقی ( شهر گلوگاه )
راحت ترین راه دسترسی به وسیله اتومبیل از مسیر جاده گلوگاه به فیروزجاه و سپس ادامه ی مسیر و گذر از پل فلزی رودخانه ی سرجرو { سریج رود } ( معروف به اب رو آر ) حدود 300 متر بعد از پل به سه راهی میرسم که تابلوی امامزاده محمد و روستای لمسوکلا راهنمای شما خواهد بود . بعد از حدود 5 کیلومتر و بعد از عبور از روستای سجری کلا که امامزاده هم در این روستا مدفون است به روستای لمسوکلا می رسید . اگر با وسیله نقلیه شخصی آمدید در این روستا اتومبیلتان را پارک کنید . می توانید از همین روستا یا چند صد متر جلوتر از مقابل مزرعه پرورش ماهی قلعه چشمه مسیر صعود به سمت قلعه فریدون را در پیش بگیرید . این مسیر نزدیکترین مسیر برای دسترسی به قلعه فریدون است حدود یک ساعت پیاده روی البته در شیب نسبتا تند شما را به خرابه های قلعه خواهد رساند . در صورت ناآشنایی با مسیر صعود ، حتما راهنما داشته باشید .
و اما معرفی مختصر قلعه : محلی ها به این قلعه ، شاه نشین هم می گویند .
قلعه در ارتفاع تقریبی 1000 متر از سطح دریا واقع شده است با توجه به آثار باقیمانده از قلعه ، جهت طول قلعه در جهت جنوب غربی به شمال شرقی است و حدود 200 متر طول دارد و عرض آن به طور میانگین حدود 50 متر است . دامنه ی جنوب شرقی آن با شیب بسیار تند به دره ی خجر رو ( خجیر رود ) ختم می شود که آب بسیار گوارایی دارد ، دامنه جنوب غربی با شیب بسیار تند و بسیار خطر ناک به دره ی کم آبی منتهی می شود . ضلع جنوب غربی با شیب ملایم امتداد دارد و در ضلع شمال شرق با شیب نسبتا تندی به انتهای روستای لمسوکلا ختم می شود .
انواع درختان منحصر به فرد شمال ایران را می شود در این محوطه مشاهده کرد مثل ملج ، ممرز ، مرس ( راش ) ، انجیلی ، نمدار ، سور ( سرخدار ) ، هلیکا و … که البته بسیاری از این درختان ارزشمند به دلیل دخالت انسان در طبیعت در حال نابودی هستند .
در محوطه ی حدود 1000 متری قلعه درختان بسیار تنومندی رشد کردند که شاهدی بر این مدعاست که چند صد سال از متروکه شدن این قلعه می گذرد شاید 300 سال و یا بیشتر نیاز به تحقیق بیشتر دارد . اما شاید همین درختان ارزشمند خود باعث نابودی بخش بزرگی از تاریخ بندپی شدند و به علت رشد و گسترش ریشه ها باعث از بین رفتن دیواره های قلعه در قسمت های زیادی شدند . ضمن اینکه مشاهده ی نزدیک خرابه های قلعه ، هر بیننده ای را به این نتیجه می رساند که این درختان نبودند که قلعه را از بین بردند بلکه انسان ها بودند که به جای باستان شناسان و فرهنگ شناسان و … با بیل و کلنگ به جان قلعه افتادند و حفاری کردند و در پی دفینه همه چیز را در قلعه به نابودی کشاندند و همچنان هم مشغولند . شاید در عصر کم توجهی ، بهتر است بگوییم بی توجهی مسؤلان مرتبط با این حوزه این امر پیامد عجیبی نباشد .
با توجه به نوع سنگ های به کار گرفته شده در ساختمان قلعه به نظر می رسد از دره های اطراف مصالح را منتقل کردند و با استادی تمام دیواره های قلعه را بنا کردند .
در حال حاضر قسمت زیادی از دیواره قلعه بین درخت ها و درختچه ها پنهان است و بخشی هم توسط دزدان فرهنگی ( بنه کن ) تخریب شد. با وجود این با دقت بیشتر می توان هنر معماری آن دوران را به خوبی مشاهده کرد که چگونه در بالاترین نقطه ی قلعه دو آب انبار بزرگ درست کرده بودند ( البته برخی ها تصور می کنند حمام است ) در بعضی جاها به خوبی محل عبور و انتقال آب پیداست . در بعضی قسمت ها دیواره های بسیار زیبایی مشاهده کردیم و به قول یکی از دوستان ، معمار امروز نمی تواند به این شکل با سنگ دیواره ای به این زیبایی بسازد .
طبیعتا کاربرد این قلعه ، کاربردی نظامی و دیده بانی بود و البته با توجه به قرائن و شواهد و خرابه های آثار ، به این نتیجه می رسیم که می بایست محل زیست ( مخصوصا در مواقع خطر ) برای بزرگان و شاه محلی بوده باشد . شاید به همین خاطر هست که به قلعه شاه نشین هم معروف است .
قابل توجه تمام گردشگران و بازدید کنندگان قلعه و اطراف آن :
– مواظب پرتگاه ها باشید مخصوصا در فصول بهار و تابستان که انبوه درختان ممکن است شما را از مسیر اصلی خارج کند . البته با کمک راهنمایان محلی ، گردشی ایمن خواهید داشت .
– از هر گونه حفاری پرهیز کنید شاید قسمتی از تاریخ ناشناخته ی بندپی و مناطق اطراف در این قلعه نهفته باشد که بتوان با کاوش علمی و دقیق ، خدمتی به این منطقه انجام داد .
– به خاطر گذر زمان و دلایل طبیعی مختلف ، قسمت های زیادی از دیواره های قلعه خراب شدند و سنگ ها در اطراف دیواره ها افتادند . ضمن مراقبت از باقیمانده ی قلعه ، از پرت کردن یا قل دادن سنگ ها در شیب های اطراف بپرهیزید . همین سنگ ها برای بازسازی دیواره های قلعه کافیست .
– متأسفانه حفاری های زیادی شده است و برخی از این حفاری ها گودال های بزرگی ایجاد کرده است که یکی از این ها مربوط به چند روز پیش و به عمق 4 متر است بنابراین با احتیاط بیشتری در محوطه ی قلعه قدم بردارید .
– به درختان بسیار زیبای منطقه آسیبی وارد نکنید .
سفر خوب ، ایمن و پرخاطره ای برای بازدیدکنندگان از قلعه فریدون ( شاه نشین ) بندپی آرزومندیم .
امیدواریم با توجه مسؤلان و اهتمام بیشتر آنان برای حفظ و بازسازی این اثر ارزشمند رو به تباهی قدمی برداشته شود .
در تاریخ 1393/1/4 بازدیدی از قلعه داشتیم این گزارش به این بهانه تهیه شده است .
شاید روزی این قلعه بازسازی شود و این مهم با همت مسؤلان میراث فرهنگی و مردم منطقه امری ممکن است .
دیدگاهتان را بنویسید