By مرضیه فلاح زاده مسجد جامع ورامین
مسجد جامع ورامین یکی از قدیمی‌ترین بناهای شهر ورامین در ۴۰ کیلومتری تهران است. این مسجد که متعلق به دوره ایلخانیان می‌باشد، ساخت آن در زمان سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) آغاز و در سال ۷۲۶ هجری قمری یعنی زمان فرمانروایی ابوسعید بهادر (فرزند محمد خدابنده) به پایان رسید.
مسجد جامع ورامین یکی از مساجد جامع شاخص ایران است که هنوز پس از گذشت چندین قرن، می‌توان اوج هنر معماری ایلخانی را در آن مشاهده نمود. گچبری‌های به کار رفته در این بنا، یکی از زیباترین نمونه‌های گچبری ایرانی است.
مسجد جامع ورامین بنایی است مستطیل شکل به طول حدود ۶۶ متر و عرض ۴۳ متر که در ساخت آن از آجر استفاده شده است. این آجرها در قسمت‌های مختلف، به شکل‌های مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و موجب زیبایی بیشتر بنا شده‌اند. این مسجد یک بنای چهار ایوانی است. ورودی مسجد در ضلع شمالی واقع شده و ازطریق ایوان‌های شرقی و غربی، به ضلع جنوبی مسجد که نمازخانه در آن واقع شده، راه می‌یابد. البته ورود و خروج از طریق ضلع شرقی نیز امکان‌پذیر بوده است.
ایوان شبستان بلند و زیبای مسجد جامع دارای کتیبه‌های ارزشمندی است که از جمله آن می‌توان به کتیبه‌های سوره جمعه در متن و در حاشیه کتیبه‌های کوفی اشاره نمود. این کتیبه‌ها دارای انواع طرح‌های اسلیمی و خط‌های عربی، کوفی و فارسی است. شرح مرمت مسجد در سال ۸۱۵ هجری قمری (زمان شاهرخ تیموری) در کتیبه‌‌ای به ثبت رسیده است.
