موزه قاجار – تبریز
در دوره قاجار عمارتهای بسیار زیبایی در شهر تبریز احداث شده بود که خانه امیرنظام گروسی یکی از باارزشترین بازماندههای این خانههای تاریخی و متعلق به دوره ناصرالدین شاه است.
امیرنظام گروسی از امرای بزرگ دوره قاجاریه بوده و همواره مناصب مهم حکومتی داشته است. وی در زمانی که سفیر ایران در فرانسه بود، دستگاه ضرب سکه را به ایران آورد.
امیرنظام در زمان ناصرالدین شاه پیشکار آذربایجان شد و در جریان نهضت تنباکو نقش مثبتی را ایفا نمود. وی در سالهای پایانی عمر به ماهان استان کرمان تبعید شد و در همان جا درگذشت.
این عمارت در دو طبقه و با زیربنای 1500 مترمربع ساخته شده است. ساختمان مشتمل بر دو حیاط اندرونی و بیرونی است که باغچهها و حوضها، زیبایی آن را دوچندان میکند. 16 ستون با سرستونهای زیبا ایوان سراسری را نگه داشتهاند. در طبقه بالا پنجرههای مشبک اُرُسی با شیشههای رنگی، گچبریهای نمای شمالی و جنوبی، آینهکاریها و گچبریهای تالارهای داخلی و جانبی به زیبایی مجموعه میافزایند. در زیرزمین حوضخانهای وسیع وجود دارد که یکی از زیباترین قسمتهای بنا است. ستونهای استوار حوضخانه و آجرکاری سقف آن بسیار چشمگر است. در خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم وی به فرنگ از این خانه توصیف فراوانی شده است.
منابع نشان میدهد که در دورههای بعد نیز والیان آذربایجان در این عمارت سکونت داشتهاند. در دوره پهلوی از این خانه به عنوان اداره دارایی و اداره فرهنگ استفاده میشده است. این خانه در سال 1370 خورشیدی توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و پس از مرمت و بازسازی، در سال1385 به طور رسمی راهاندازی شده و اکنون با عنوان «موزه قاجار» مورد بازدید علاقمندان تاریخ ایران در دوره قاجار قرار میگیرد.
این موزه از معدود موزههای تخصصی و موضوعی در سطح کشور به شمار میرود. تالارهای طبقه اول موزه مشتمل بر تالار سکه، تالار بافته، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار موسیقی، تالار خاتم و تالار فلزات میباشد و تالارهای طبقه دوم از تالارهای سنگ، اسلحه، رجال و فرامین و معماری و شهرسازی تشکیل شده است.
دلیل انتخاب این بنا به عنوان موزه قاجار، اهمیت دارالسلطنه تبریز در دوره قاجاریه بوده است. این شهر محل زندگی ولیعهد بوده است. در واقع از سال 1218 هجری قمری که عباس میرزا نایبالسلطنه فتحعلیشاه گردید، این شهر رسماً ولیعهدنشین شد. علاوه بر این شهر تبریز در دوره جنگهای ایران و روس مرکز ثقل و مقر فرماندهی بوده است.
دیدگاهتان را بنویسید